سرب یکی از فلزات سنگین و خطرناک برای سلامتی انسان است. مواجهه با سرب در صنایع ساختمانی و در حال ساخت و ساز و تخریب دیده می شود. نقاشان, جوشکارها و لوله کش های ساختمانی و تاسیساتی و کارگران تخریب ساختمان در معرض مواجهه با سرب هستند.
آزبست (پنبه نسوز یا پنبه کوهی) در وسایلی که عایق گرما هستند مانند عایق کوره ها, عایق ستون ها و خرپاهای ساختمان, عایق های گرمایی لوله های آب بخار و … کاربرد زیادی دارد. کارگران هنگام تخریب ساختمان, بازسازی و نوسازی ساختمان های قدیمی و یا تعمیرات کوره های صنعتی با خطر مواجهه هستند. مواجهه با آزبست باعث بیماری آزبستوز, سرطانریه و مزوتلیما (سرطان پوشش داخلی قفسه سینه و یا شکم) می شود.
حلال ها نوعی مواد شیمیایی مانند رنگ, لاک های صنعتی, زرین ها و حلال ها, چسب ها, تینر ها, چربی زداها, پاک کننده ها, ماستیک ها و درزگیرها هستند که به وفوردر صنایع و کارگاه ها وجود داشته و برای انجام کارهای مختلف از آنها استفاده می شود. مواجه شدن با این مواد بدون رعایت پاره ای نکات بهداشتی باعث بیماری و آسیب های مختلف می شود.
نکات ایمنی که در کار با سرب باید رعایت کرد:
- زمانی که در مواجهه با بخارات, ذرات و فیوم های حاوی سرب باشید سلامتی شما در معرض خطر است.
- مشاغلی که به نوعی فلز سرب در آنها استفاده میشود (مانند لحیم کاری) نیز خطرناک هستند.
- افرادی که رنگ های قدیمی ساختمان را پاک می کنند در معرض خطر تماس با سرب هستند.
- برشکاری و سنگ زنی فلزاتی که در ساختمان آنها سرب به کار رفته است, افراد را در معرض تماس با سرب قرار می دهد.
- مسمومیت با سرب «پلمبیسم سا ساتورنیسم» نامیده می شود که از راه های زیر سرب وارد بدن می شود.
الف.تنفسی (تنفس هوای الوده به گرد و غبار, میست یا فیوم سرب دار)
ب. گوارشی (خوردن, نوشیدن, سیگار کشیدن)
- علامت مسمومیت با سرب: سردرد, خستگی, تحریک پذیری, زودرنجی, درد مفاصلو ماهیچه ها و درد شکم, یبوست و … است.
- مسمومیت شدید با سرب ممکن است باعث آسیب به کلیه ها, سیستم عصبی و اسیب مغزی شود. همچنین در زنان باعث سقط جنین باعث سقط جنین و مرده زدایی و در مردان کاهش اسپرم شود.
- اگر در هنگام کار, با سرب مواجهه هستید و یا مشکوک با مواجهه هستید با کارفرما, سرپرست و مسئول ایمنی خود مشورت کنید.
- اگر نوع کار شما با سرب همراه است (مانند جوشکاری, برشکاری و …) حتما سیستم تهویه ی موضعی و مناسب را بکار گیرید.
- از ابزاری که گردوغبار را در محفظه ای نگه می دارند و از محیط کار خارج می کنند مانند دستگاه برش مجهز به تهویه سر خود استفاده کنید.
- از ماسک تنفسی مناسب, لباس کار یکسره,دستکش, حفاظ چشم و صورت, علیک ایمنی استفاده کنید.
- هرگز لباس کار الوده به سرب را برای شستشو و تمیزکاری به خانه نبرید. با این کار خانواده ی خود را در معرض الودگی قرار می دهید.
- تا حد ممکن بهداشت فردی مانند شستشوی دست و صورت, دوش گرفتن و حمام در پایان را رعایت کنید.
- هنگام کار در محیط حاوی سرب از سیگار کشیدن, نوشیدن و غذا خوردن خودداری کنید.
- در پایان کار روزانه و هر شیفت کاری طبق یک الگوی مناسب بهداشتی آل.دگی سرب را از خود و محل کارتان دفع کنید.
نکات ایمنی که در کار با آزبست باید رعایت کرد:
- آزبستوز یک بیماری ریوی به دلیل ورود الیاف آزبست به درون سیستم تنفسی است که با افزایش بافت های زخمی توانایی انبساط و انقباض شش ها کاهش یافته و باعث تنگی تنفس, فشار روی قلب و در نهایت مرگ می شود.
- سیگار کشیدن باعث می شود اثرات تخریبی آزبست روی بدن چندین برابر شود.
- هنگام تخریب ساختمان هایی که آزبست دارند از روش اب پاشی برای مرطوب کردن ذرات و کاهش گردوغبار و الیاف آزبست استفاده کنید.
- هرچه می توانید مواجهه ی خود را با آزبست و موادی که آزبست دارند کم کنید.
- هنگام کار در محیط هایی که آزبست وجود دارد, سیستم تهویه را روشن کنید.
- هنگام کار با آزبست حتما از ماسک تنفسی مخصوص, لباس کار کامل, دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید.
- هنگام کار با آزبست هر گونه خوردن, نوشیدن,سیگار کشدن ممنوع است.
- موادی که در ساختمان انها آزبست به کار رفته باید به روشی مشخص شوند که همه از خطرات ان آگاه باشند.
- پس از پایان کار با مواد ازبست دار, در اتاق های آلودگی زدایی, خود را تمیز و پاکیزه کنید.
- براساس نوع ازبست و شرایط کار از ماسک های نیمه صورت (N و R یا P100) ماسک تمام صورت با فیلترهای HEPA و یا ماسک های هوارسان استفاده کنید.
- هنگام برشکاری و سنگ زنی موادی که آزبست دارند حتما از سیستم تهویه موضعی هشداردهنده افراد را از خطر گرد و غبار و الیاف آزبست آگاه کنید.
- در محیط هایی که احتمال وجود آزبست وجود دارد با نصب تابلو و علایم هشدار دهنده افراد را از خطر گرد و غبار و الیاف آزبست آگاه کنید.
- تمام افردای که با ازبست کار می کنند باید آموزش دیده و با خطرات کار کاملا اشنا باشند.
- برای دور ریختن ضایعات آزبستی حتما از مقررات سازمان حفاظت محیط زیست پیروی کنید.
نکات ایمنی که در کار با حلال ها باید رعایت کرد:
- حلال ها از چهار راه وارد بدن می شوند:
- جذب از طریق پوست: مانند تمیز کردن ابزار و تجهیزات و وسایل توسط حلال ها
- تنفسی: استنشاق بخارات حلال ها مانند انواع تینرها, پاک کننده ها, چسب ها و …
- گوارشی: مانند بلع و فروبردن و ورود حلال های الوده از طریق دست و هنگام غذا خوردن
- تزریق: مانند ورود حلال ها از طریق تجهیزات تحت فشار تفنگ های اسپری و …
- عوارضطولانی مدت حلال ها روی سه اندام ذیل موثر می افتد:
- پوست: درماتیت,التهاب پوست,سرخی, خارش, تورم و تاول
- سیستم عصبی: خستگی, لرزش و پرش ماهیچه, از دست دادن حافظه, کاهش توانایی و عملکرد ذهنی
- آسیب روی کلیه و کبد: حلال های کلرینه
- عوارض کوتاه مدت حلال ها شامل: تحریک چشم, پوست و سیستم تنفسی, سردرد, تهوع, سرگیجه است.
- در صورت تماس با مقادیرزیاد حلال ها ممکن است فرد دچار بیهوشی و مرگ شود.
- بعضی از حلال ها آتشگیر هستند هنگام استفاده به برچسب و MSDS حلال مراجعه کنید.
- هنگام استفاده از حلال ها سیستم تهویه را روشن کنید و در و پنجره ها را باز کنید.
- اگر MSDS حلالی نوشته شده OV به معنی بخارات آلی (Organic Vapor) است و باید از کارتریج های صورتی که نشان OV روی آن است استفاده کنید.
- از تماس پوستی و چشمی با حلال ها جلوگیری کنید.
- هنگام استفاده, جابجایی , حمل و نقل و انبارداری به توصیه سازنده و MSDS حلال توجه کنید.
- هنگام کار با حلال ها, خوردن, نوشیدن, سیگار کشیدن ممنوع است.
- هرگز فلزاتی را که با حلال هایکلردار تمیز شده اند جوشکاری نکنید زیرا بخارات شدید سمی از انها متصاعد می شود.
- اگر از حلال ها استفاده نمی کنید در ان را محکم ببندید. این کار از بخار شدن و پخش حلال ها جلوگیری می شود.
- حلال ها را از دسترس افراد متفرقه دور نگه دارید.
- از مصرف بی مورد یا مصرف بیش از حد حلال ها خودداری کنید.
- بعد از کار با حلال ها, قبل از غذا خوردن و سیگار کشیدن, دست و صورت خود را بشوریید.
- از حلالها برای پاک کردن پوست و موی خود استفاده نکنید.
