نقش بهداشت روانی محیط کار در بهره وری فردی و سازمانی
به طوری که میدانیم تقریبا هر یک از کارکنان از ابعاد مختلف تحت تاثیر فشار های عصبی و روانی قرار دارد که مهمترین این ابعاد عبارتند از:
- عوامل شخصی
- عوامل گروهی با آنچه به ارتباط و با همکاران در محیط کار مربوط می شود.
- عوامل سازمانی با آنچه به ساختار محل کار او ارتباط پیدا می کند.
- عوامل برون سازمانی
انسان های سازمانی در عصر حاضر با عوامل مختلف درون وبرون سازمانی روبه رو شده و دائما شخصیت و جسم وروان آن ها تحت عوامل مختلف قرار گرفته ، به تدریج فرسوده می شوند.فرسودگی جسمی و تنشهایی که بر جسم انسان سازمانی وارد می شود مشخص بوده و به راحتی قابل تشخیص و درمان است، ولی تنشهایی که به روح انسانهای سازمانی وارد می شودقابل مشاهده نبوده، به راحتی نیز قابل سنجش ودرمان نیستو بدین لحاظ تاثیر نامطلوبی در فرسودگی نیروی انسانی پرورش یافته سازمانی دارد.در این باره سازمان ها باید میزان تحمل کارکنان خود را بالا ببرند تا آن ها بتوانند تاثیر عوامل مختلف را خنثی کرده ، کمتر با تنش روبه رو شوند. افزایش توان تحمل کارکنان در مقابل تنش های شغلی و سازمانی موجب صرفه جویی در وقت ، نیرو وانرژی کارکنان شده ، بهره وری فردی و سازمانی را به دنبال دارد.
تعریف بهداشت روانی محیط کار
بهداشت روانی محیط کار همان سلامت فکر و قدرت سازگاری فرد با محیط و اطرافیان است.همچنان که از جسم خود مراقبت می کنیم روح خود را نیز مقاوم تر کنیم تا زندگی بهتری داشته باشیم.در زندگی (چگونه بودن)خیلی مهمتر از (بودن یا نبودن) است.ایجاد فرصت برای شکوفایی استعداد ها، توانایی ها و کنار آمدن با خود ودیگران یکی از اهداف مهم و اساس بهداشت روانی است.جوامع مختلف سعی می کنند تا سیاستهای مربوط به بهداشت روانی را سازماندهی کنند.اصل کلی دراین تلاش ، سالم سازی محیط فردی و اجتماعی است که افراد را در بر می گیرد.این نگرش حکم می کند که افرد بیش از پیش با بهداشت روانی و چگونگی پیشگیری و درمان بیماری های روحی آشنا شوند.
عوامل موثر بر بهداشت روانی محیط کار
عوامل فیزیکی
- روشنایی و نور محیط کار
- عامل سر وصدایی محیط کار در سلامت کارکنان
- نقش درجه حرارت و رطوبت محیط کار در سلامت کارکنان
- نقش سایر عوامل محیطی بر سلامت کارکنان
عوامل انسانی
- عزت نفس
- منبع کنترل
- درون گرایی و برون گرایی
- نگرش و رفتارها در کار
اصول بهداشت روانی در سازمان
- ایجاد جو صمیمیت ، همدلی ،صداقت
- همکاری و احترام متقابل در میان کارکنان سازمان
- پرهیز از اعمال روش های مبتنی بر زور و اجبار در محیط سازمان
- شناسایی استعداد های بالقوه کارکنان تحت نظارت سازمان وفراهم ساختن رشد و شکوفایی این استعداد در حد توان و امکانات سازمان
- پرهیز از قضاوتهای کور کورانه و مبتنی بر پیش داوری در مورد کار و رفتار کارکنان سازمان
- شناسایی دلایل واقعی کم کاری، غیبت از کار، بی حوصلگی وبی علاقگی به کار ،کم توجهی و بی دقتی کارکنان توسط مدیر و پرهیز از قضاوتهای کور کورانه و مبتنی بر پیش داوری نسبت به اساس رفتار انسان
- آشنا ساختن کارکنان با واقعیتهای محیط کار وحذف آن دسته از معیارها و عوامل سازمانی که از لحاظ اخلاقی ،انسانی وفرهنگ سازمانی صحیح تلقی نمی شوند.
به طور کلی نقش مدیریت، طرح ریزی محیطی است که از لحاظ مادی واجتماعی خشنود کننده باشد. در ضمن مدیر یک سازمان باید به تمام مسایل توجه داشته باشد وزمینه ایی را از نظر روحی وروانی و ارضای انگیزه ها فراهم آورد که کارکان ، خود را شریک و سهیم در کارها و عواقب ناشی از آن بدانند. در چنین شرایطی است که خلاقیت افراد تحت نظارت افزایش می یابد.البته فراموش نشود که ایجاد زمینه مناسب وفراهم آوردن شرایط رشد وشکوفایی و ارضا نیازهای مادی و روحی کارکنان به منظور ایجاد انگیزه ، بدون رعایت اصل مهم وغیر قابل اجتناب یعنی عدالت ، ممکن ومیسر نیست. داروی تمام دردها و گرفتاری های مادی وروانی ، عدالت است که در هر زمینه ای و در هر زمانی باید اساس کار باشد والا رضایت موفقیت حاصل نمی گردد.
