راه هاي مبارزه با موش :

موش پستانداري است كوچك از راسته جوندگان كه از دير باز با محيط زندگي انسانها سازگار بوده و علاوه بر آوردن خسارت به منابع غذايي و پايين آوردن ارزش آنها در انتشار و انتقال بيماريها نقش داشته و دارد.

انواع موش: 

سه گونه از موشها كه اهميت بهداشتي دارند عبارتند از :

موش خانگي :

موشي است با دم دراز ، چشمهاي درشت و لاله گوش نسبتاً بزرگ كه در سوراخها و شكافهاي موجود در خانه ها لانه گزيده و در اماكن انساني زياد ديده مي شود.

موش سقف يا بام:

كه به موش سياه يا قهوه اي يا موش كشتي معروف است و در داخل ديوارها ، سقف خانه ها ، محلهاي نگهداري مواد غذايي ، انبارها و بازار ها و وسايل حمل و نقل مواد غذايي لانه مي سازد.

موش فاضلاب يا موش رودي:

موشي است با جثه نسبتاً بزرگ كه در انبارها ، كشتارگاهها و اطراف مجاري فاضلاب لانه مي سازد.

عادات و رفتار:

موشها به محيط هاي ساكت و تاريك كه حرارت معين و ثابت و همچنين رطوبت نسبي داشته باشد علاقمند هستند.

موشها معمولاً روزها در لانه استراحت و شبها براي تغذيه بيرون مي آيند.

موشها حس بويايي فوق العاده اي دارند. فصل زاد و ولد موشها بهار و پائيز است. توليد مثل موشها سريع و در طول يكسال 5 بار و هر بار 6 تا 12 بچه به دنيا مي آورند كه بچه ها در 3 ماهگي قادر به توليد مثل هستند. و در شرايط مناسب و بدون مرگ و مير جمعيت شان در سال به 500 عدد و در سه سال به بيش از سه ميليون قطعه مي رسد و تنها شرايط نامناسب به شدت از جميعت آنها مي كاهد.

چون دندانهاي اين حيوان مقل ساير جوندگان رشد دائمي دارد براي جلوگيري از شرد بيش از حد دندانها مجبور است كه دندانهاي خود را با جويدن چيزهاي نسبتاً سخت از قبيل دانه ها و حبوبات بفرسايد.

موشهاي نر حداقل يكبار در روز محيط اطراف خود را بازرسي مي كنند و چنانچه تغييراتي در محيط مشاهده نمودند بلافاصله لانه خود را معدوم و جاي ديگري را براي خود آماده مي كنند.

اهميت بهداشتي مبارزه با موش ها:

موشها مخزن بسياري از بيماريها هستند و مي توانند 35 بيماري مختلف را به انسان منتقل كنند كه اين بيماريها عبارتند از : طاعون ، تيفوس لپتوسپيروزيس ، حصبه ، يرسينيوزيس توكسوپلاسموزيس تب راجعه، تولارمي، سالك و غيره

آلودگي مواد غذايي به ادرار و مدفوع موش ، گاز گرفتگي توسط موش و گزيدگي انسان توسط انگل هاي خارجي موجود در بدن موشها ( مثل كك) موجب ابتلاي انسان به اين بيماريها ميگردد.

روش هاي مبارزه با موش:

روش فيزيكي:

– تله گذاري

– اقدامات بهسازي و بهداشتي

– استفاده از امواج مافوق صوت اولتراسونيك كه با توليد امواج صوتي كه جوندگان نسبت به آن حساس مي باشند باعث دور شدن و فرار اين موجودات به محدوده خارج از تاثير امواج ميگردد.

– در مبارزه با موشها موثرترين راه بهسازي محيط است . موش براي توليد مثل و ازدياد جمعيت احتياج به غذا ، آب و پناهگاه دارد و در صورتكيه با سالمسازي محيط شرايط را طوري نامناسب سازيم و موش به اين سه عامل دسترسي نداشته باشد بزرگترين گام را در مبارزه با اين حيوان موذي بر داشته ايم.

• حذف غذا:

پس مانده هاي مواد غذايي موجود در زباله ها بزرگترين منبع غذايي براي موشها مي باشد. لذا بايستي به طور موثر و بهداشتي جمع آوري ، حمل و دفع شوند. جمع آوري و دفع صحيح زباله حدود 65 درصد در كنترل موشها موثر است.

• حذف آب:

در صورت عدم دسترسي به آب موشها در كمتر از سه الي چهار روز از بين مي روند.

• حذف پناهگاه:

موشها تمايل به وارد شدن به اماكن انساني دارند لذا ساختمانها بايد به طريقي ساخته شوند كه از ورود آنها جلوگيري بعمل آيد.

اقدامات بهسازي و بهداشتي:

راههاي خروجي لوله هاي دفع فاضلاب را كه به جوي خيابان باز مي شود با درپوش ببنديد.

هرگونه زباله خشك نظير لوازم اسقاطي كارتن و لوازم غيرضروري را از محيط كار خود دور كنيد زيرا پناهگاه مناسبي براي موشها هستند.

علفهاي هرز حواشي كانالهاي آب و فاضلاب و رودخانه هاي ار از بين ببريد و با زيبا سازي و هرس درختان مقابل مغازه يا محيط منزلتان را تميز نگه داريد.

خانه هاي قديمي و متروكه محله تان را ساماندهي كنيد و وضعيت ساختمانهاي نيمه تمام و رها شده اطراف منزلتان را بخواهيد تا مشخص كنند.

ديوارهاي گلي منزلتان را با ديوار آجري يا سيماني جايگزين كنيد.

آبهاي راكد را با راههاي مناسب خشك كنيد.

گوني هاي غلات را روي پايه قرار دهيد و هر2 ماه يكبار آنها را جابجا كنيد.

زباله ها را در ظرف در بسته و ر وي محلي كه بالاتر از زمين نگهداري كنيد.

اگر از تله استفاده مي كنيد آن را در مسير رفت و آمد موش ها ( محل هايي كه فضله موش ريخته شده يا رد پاي موش مشخص است ) قرار دهيد.

سوراخ ها و شكاف هاي روي ديوار و اطراف پنجره ها و پي ساختمان را مرمت كنيد. سوراخ هاي بزرگتر از 6 ميليمتر ميتواند محل عبور و مرور موشها باشد.

شاخه درختاني را كه به سقف يا ديوار منزلتان نزديك شده است را هرس نماييد.

روش شيميايي:

– استفاده از سموم شيميايي

– استفاده از طعمه مسموم

– استفاده از دور كننده ها

در مبارزه شيميايي نوع موش ، فصل مبارزه ، محل زندگي موش ها ، غلظت سم و انتخاب ماده براي طعمه اهميت زيادي دارد.

به علت آلودگيهاي زيست محيطي معمولاً استفاده از سموم شيميايي آخرين راه حل مي باشد.

در صورتي كه اقدامات بهداشتي و بهسازي به طور كامل موثر نبودند مي توان از سموم مجاز و موثر با مشورت كارشناسان وزارت بهداشت استفاده كرد.

مبارزه شيميايي عليه موشها بايد توسط افراد آموزش ديده و موسساتي كه تاييديه معتبر از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي دارند انجام شود.