يكی از مهمترين و قديمی ترين ماشين های افزار ، ماشينهای تراش است كه امروزه در صنعت تاثير بسزايی دارد . چون ماشين تراش استفاده زيادی در ساخت قطعات مختلف دستگاههای صنعتی دارد ، در حقيقت می توان آن را پدر ماشين های افزار ناميد . در حدود 1% حوادث موجود در اين صنايع نيز مربوط به ماشينهای تراش بوده كه معادل يك سوم حوادث ناشی از كليه ماشين آلات است .
ماشينهای تراش به لحاظ اينكه حركت اصلی آنها دورانی است به ماشينهای افزار مداوم موسومند و به دو دسته تقسيم می شوند :
1- ماشينهای تراش يونيورسال : با اين ماشينها می توان سطوح جانبی و قاعده استوانه ها ، مخروط ها و سوراخ های استوانه ای و مخروطی و پيچ دنده ها را به اندازه های مختلف تراشيد .
2- ماشينهای تراش مخصوص : اين نوع ماشينها برای انجام عمليات تراشكاری محدود و در ساختن قطعات با اندازه معين و سری بكار می روند .
خطرات عمده دستگاههای تراش :
هنگام كار با ماشينهای تراش و يا صفحه تراش ممكن است اعمال زير سبب زخمی شدن و يا آسيب رساندن به متصدی و يا ساير كارگران شوند كه عبارتند از :
1- پرتاب آچار سه نظام از محل خود.
2- گير كردن قسمتی از لباس يا اجزاء لباس به قسمتهای در حال گردش.
3- راه افتادن ناگهانی ماشين هنگام تعمير و نگهداری ماشين.
4- تماس با قطعات گردنده دستگاه.
5- پرتاب پليسه های آهن به طرف چشم و ساير اعضای بدن چه به خود كارگر و چه به طرف اطرافيان.
6- سقوط سه نظام روی پای افراد، هنگام سوار كردن و پياده كردن آن.
7- زخمی شدن دست در هنگام تميز كردن براده از روی ماشين.
8- برق گرفتگی ناشی از عدم رعايت سيستم های حفاظتی.
9- بيماريهای ستون فقرات ناشی از جابجايی قطعات سنگين مثل سه نظام.
10- تماس با قطعات ساخته شده يا قطعات اوليه در محيط شلوغ و نامنظم.
اصول پيشگيری از حوادث در حين كار با دستگاه تراش :
1- رها نكردن سه نظام بر روی دستگاه.
2- عدم استفاده از دستكش ، شال گردن و … در هنگام كار با دستگاه، زيرا دستكش و شال گردن به قسمتهای در حال گردش دستگاه گير كرده و به كارگر صدمه می رساند.
3- استفاده ار لباس هايی با آستين های چسبان ،حتی الامكان يك تكه
4- از كار انداختن دستگاه هنگام پاك كردن و گريس كاری .
5- استفاده از حفاظ های محرك در مقابل سه نظام به نحوی كه با بسته شدن، حفاظ ماشين فعال شده و با باز شدن آن ماشين از كار بيفتد . اين حفاظ ها از جنس طلق شفاف به قطر 4/1 اينچ اطراف سه نظام و محل تماس تيغه الماسه با قطعه كار را پوشانده و مانع پرتاب پليسه كار به سمت كارگر می شود .
6- استفاده از حفاظ كشويی در تمام مسير مرغك تا سه نظام كه اين حفاظ كشويی ترجيحاً بايستی با سيستم محركه ماشين Inter Lock شده باشد .
7- استفاده از برس برای پاك كردن براده.
8- تعويض سه نظام با استفاده از تكيه گاه مخصوص ( تخته چوبی مخصوص كه روی ريل ماشين قرار می گيرد ).
