1- هدف :

هدف از بیان این دستورالعمل تشریح نکات ایمنی قابل توجه در کار ارتفاع می باشد.

2- دامنه کاربرد :

دامنه کاربرد این دستورالعمل عبارتست از کلیه فعالیتهای اجرایی که بصورت کار در ارتفاع انجام می شود

3- تعاریف :

كار در ارتفاع شامل كار بر روي اسكلت هاي فلزي ، درخت ، منابع هوايي آب ، سكو ها ، داربست ها ، جرثقيل ها ، تيرهاي بتوني و چوبي ، سوله ها ، لوله هاي هوايي ، پله هاي هوايي و … در ارتفاع بيش از 3 متر از كف محل كار مي باشد كه كارگر در موقع انجام كار بر روي آنها ، محدوديت حركتي داشته و احتمال سقوط وي وجود داشته باشد كه در صورت اشتغال بر  آن ، مشمول پروانه كار در ارتفاع مي گردد .

 6- روش اجرا :

1-     داربست ها ، نردبانها و ساير وسايلي كه براي استفاده كارگران به منظور انجام كار در ارتفاع به كار مي رود بايد با اصول ايمني مطابقت داشته باشد و هنگام كار برروي آن نبايد هيچگونه تعمير و يا تعويض اجزا صورت پذيرد .

2-       كار در ارتفاع در موقع وزش بادهاي شديد يا روزهاي باراني و برفي ممنوع است .

3-      براي انداختن اشياء از ارتفاع بايد اطمينان حاصل نمود كه كسي در معرض خطر قرار نداشته باشد .

4-      جوشكاري الكتريكي بوسيله جايگاههاي معلق فلزي كه با كابل نگهداري مي شوند ، مجاز نمي باشد .

5-      استفاده از شاخ بالابر براي كار در ارتفاع به هيچ وجه مجاز نمي باشد .

6-      از تجهيز كاركنان به اقلام حفاظت فردي متناسب با نوع كار در ارتفاع ، اطمينان حاصل گردد .

7-    مسئول اجراي كار موظف است كه كار را به طور ايمن انجام داده و براي مقابله با خطرات احتمالي كه ممكن است در حين كار پيش آيد خود را آماده بنمايد .

8-     اشياء مزاحم و غير قابل مصرف بايستي از محل كار خارج گردند .

9-      در هنگام انجام كار گرم در ارتفاع بايستي محوطه از وجود جامدات ، مايعات و گازهاي قابل اشتعال و انفجار پاك شده باشد .

10-   داربستها و نردبانهاي مورد استفاده بايستي از نظر حفاظ جايگاه و تحمل نيروي وارده از طرف كارگر و تجهيزات مربوطه و وجود شرايط ايمن ، مناسب باشد .

11-   موقع انجام كار در ارتفاع پس از آماده كردن محيط و اطمينان از اينكه كليه مقررات و اصول ايمني لازم به مورد اجرا گذارده شده است ، بايد سرپرست كارگاه در محل كار حضور داشته باشد .

12-   در موقع نياز به انجام كار در ارتفاع ، تداركات لازم جهت ايجاد تسهيلات براي انجام كار ايمن در ارتفاع بايد توسط مجري كار فراهم گردد .

13- قبل از وارد شدن و يا صعود به منطقة عملياتي (ارتفاع) بايد كلية اقدامات احتياطي از قبيل بررسي استحكام محل ، خارج كردن اشياء مزاحم و … از منطقة كاري به عمل آمده باشد .

14-  اطراف  جايگاه داربست هايي كه در ارتفاع بيش از 4 متر از كف زمين يا كف محوطه كاري قرار دارد ، به استثناي قسمتي كه براي عبور كارگر يا تبادل وسايل مورد نياز كار ، اختصاص داده مي شود بايد با حفاظ مناسب كه به طور محكم به جايگاه مهار شده محصور گردد . ارتفاع اين حفاظها بايستي بين يك متر تا 2/1 متر باشد .

15-  مقاومت داربست و تكيه گاههاي آن بايد حداقل براي 4 برابر بار يا فشاري كه روي جايگاه وارد مي شود باشد و بار اضافي نبايد بر آن تحميل گردد .

16-  اگر قسمتي از وسايل نگهدارنده كارگر در ارتفاع ، نياز به تعمير يا تعويض داشته باشد ويا احتمال مي رود كه استحكام كافي براي حفظ كارگر را ندارد ، نبايد قبل از رفع نقيصه و تعمير آن ، به كارگر اجازه كار كردن بر روي آنها داده شود .

17- در صورتي كه كف محل كار كارگر در ارتفاع لغزنده باشد (به علت وجود روغن ، برف ، يخ و …) نبايد  اجازه كار كردن بر روي آن به كارگر داده شود مگر عوامل ايجاد لغزندگي به نحوي از بين برده شوند .

18-  اگر فاصله محل كار در ارتفاع از سطح زمين بيش از 5/1 متر باشد ، بايد براي رسيدن به جايگاه از نردبان يا معبرهاي مطمئني استفاده گردد .

19-   در كابين ها و داربستهاي قابل انتقال ، چرخهايي كه به منظور حركت آنها در زير پايه ها قرار داده مي شوند بايد داراي ترمز باشند .

20-  در كابين ها و داربست هاي معلق انتهاي طرفين بايد بوسيلة كابل فولادي به قلاب متصل گردد و قلاب نيز بوسيلة كابل محكمي در بالاي منطقه عملياتي به يك وسيلة قابل اطمينان از جمله تيرهاي حمال و يا جرثقيل و… متصل شده باشد، اطراف جايگاه نيز بايستي بوسيلة نرده و حفاظ هاي لازم محفوظ گردد .

21-   كابلها و مهارهاي جايگاه معلق بايد طوري محكم شده باشند كه به هيچ وجه خود به خود نلغزند .

22- در مواردي كه از نردبان دو طرفه براي ايجاد جايگاه (داربست) استفاده مي شود نبايد ارتفاع آن از 4 متر بيشتر بوده و بيش از 2 نفر در بالاي داربست در يك زمان كار كنند .

23- تخته جايگاه نبايد از سه پله آخر نردبان بالاتر قرار گرفته باشد و مي بايست كاملاً در سطح افقي قرار داده شود .

24- كارگراني كه در ارتفاع كار مي كنند و احتمال سقوط آنها وجود دارد ، بايد مجهز به كمربند ايمني و طناب نجات بوده و كليه اقدامات احتمالي نيز براي جلوگيري از سقوط آنان ، به كار گرفته شود .

25- در موقع انجام كار گرم در ارتفاع ، در صورت لزوم بايد داربست و خرك هاي چوبي ، برزنت ها ، كف چوبي ساختمان ، سكوهاي چوبي و غيره با آب خيس شوند .

26-  محل كار در ارتفاع ، منطقه ممنوعه بوده و بايستي از ورود و خروج افراد متفرقه به آن محل جلوگيري گردد .

27- هيچ شخصي اجازه كار در ارتفاع را نخواهد داشت مگر اينكه مجوز كار در ارتفاع براي وي صادر شده باشد .

28- مسئوليت صدور پروانه كار در ارتفاع به عهدة مديريت ايمني و بهداشت كار صنعت مي باشد كه قبل از آن ، مجوز بايد به امضاء درخواست كنندگان كار در ارتفاع ( مديريت و سرپرست كارگاه) رسيده باشد.

29-  پروانه توسط افراد مسئول امضاء نخواهد شد مگر اينكه قبل از شروع كار از محل مورد نظر بازديد صورت گرفته باشد.

30-  امضاء كنندگان پروانه بايد مخاطراتي را كه ممكن است در انجام كار پيش آيد ، پيش بيني نموده و اقدامات احتياطي را اعمال و وسايل ايمني لازم را در اختيار كارگر قرار دهند .

31- صدور مجوز كار در ارتفاع كه بعد از ساعت كار اداري و در ايام تعطيلي انجام مي شود بايد داراي همان شرايطي باشد كه براي كار در ساعات اداري در نظر گرفته مي شود .

32- پروانه كار در ارتفاع فقط براي تاريخ و زماني كه در پروانه قيد شده معتبر مي باشد و زماني كه كار در ارتفاع در ساعات اداري و خارج از آن (با رعايت مواد فوق) پايان نپذيرد و ضرورت داشته باشد كه در روزهاي بعد نيز ادامه داشته باشد ، بايد در موقع شروع كار عادي روز بعد پروانه جديد صادر گرديد ، به عبارت ديگر هر پروانه كار در ارتفاع در شروع كار عادي اداري روز بعد از درجه اعتبار ساقط است مگر اينكه پروانه براي مدت طولاني صادر شده باشد .

اگر هدف از كار در ارتفاع انجام عملياتي مانند جوشكاري و برشكاري بر روي مخازن مايعات قابل اشتعال يا لوله هاي حاوي مواد منفجره و محترقه باش